Kwestie ważności i wymiany dowodu osobistego reguluje ustawa z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz.U. 2022 poz. 671). Zgodnie z jej zapisami, dokument należy wymienić w przypadku:
- upływu terminu jego ważności,
- zmiany danych osobowych,
- znacznej zmiany wizerunku twarzy (np. wskutek wypadku lub wykonania tatuaży),
- utraty lub uszkodzenia.
ZOBACZ: Niewinny gest kończy się błyskawiczną kradzieżą. Tak działają oszuści
Jak podaje Ministerstwo Cyfryzacji, około 2 mln Polaków musi w tym roku wymienić dowód ze względu na utratę ważności. Kolejny milion stanowią osoby, które zmieniły nazwisko, zgubiły dokument lub go uszkodziły.
Kiedy wymienić dowód? Ważne terminy
Dowód osobisty najczęściej podlega wymianie z powodu kończącego się terminu ważności. W takim przypadku wniosek należy złożyć nie później niż 30 dni przed jego upływem.
Obowiązek ten dotyczy również osób, u których nastąpiła zmiana informacji osobowych, na przykład po ślubie lub rozwodzie. W takiej sytuacji na złożenie wniosku obywatel ma 14 dni od momentu zmiany danych.
ZOBACZ: Sanatorium za darmo z ZUS. Należy spełnić kilka warunków
Wniosek muszą złożyć także osoby, które kończą 18 lat. Mają na to 30 dni od dnia osiągnięcia pełnoletności. Niedopełnienie tych obowiązków może skutkować konsekwencjami prawnymi i administracyjnymi.
Jak sprawdzić termin ważności dowodu?
Termin ważności znajduje się na odwrocie dokumentu, tuż obok zdjęcia. Osoby korzystające z aplikacji mObywatel mogą sprawdzić aktualność dowodu elektronicznie. Warto to kontrolować, ponieważ nieważny dokument może utrudnić np. odbiór świadczeń czy załatwienie sprawy w banku.
Wniosek o nowy dowód. Online lub w urzędzie
Wniosek o nowy dowód osobisty można złożyć na dwa sposoby – osobiście lub przez internet. W przypadku wizyty w urzędzie należy udać się do urzędu gminy właściwego dla miejsca zameldowania i przedłożyć aktualne zdjęcie biometryczne. Cała procedura jest bezpłatna, a dokument powinien być gotowy do odbioru w ciągu 30 dni.
ZOBACZ: Ten kraj wie, jak przygotować obywateli na wojnę. Jak wygląda sytuacja Polski?
Alternatywą jest wniosek online, dostępny dla osób posiadających profil zaufany. Wystarczy zalogować się na stronie gov.pl, uzupełnić formularz i załączyć elektroniczne zdjęcie spełniające wymogi techniczne. Niezależnie od sposobu złożenia wniosku, nowy dowód należy odebrać osobiście w urzędzie.
Brak ważnego dowodu osobistego? Grożą kary i poważne utrudnienia
Zgodnie z ustawą o dowodach osobistych, osoba uchylająca się od obowiązku posiadania aktualnego dowodu może zostać ukarana grzywną do 5000 zł. Choć w praktyce kary są rzadkie, w przypadku kontroli, np. w banku, urzędzie lub na granicy, brak ważnego dokumentu może skutkować zgłoszeniem do odpowiednich służb.
Co więcej, posługiwanie się nieważnym dowodem osobistym może skutkować problemami z dostępem do świadczeń (ZUS, KRUS, NFZ), utrudnieniami w banku oraz brakiem możliwości przekroczenia granicy w strefie Schengen bez paszportu.
red. / polsatnews.pl