Naukowcy Uniwersytetu Harvarda przeprowadzili badanie, które nie pozostawia wątpliwości: picie kawy chroni przed demencją, cukrzycą i chorobami układu krążenia. Na pewno kobiety, choć prawdopodobnie mężczyźni też, korzystają z prozdrowotnych właściwości tego napoju. Kluczowa jest jednak ilość wypijanej w ciągu dnia kawy. Zgadniecie, jaka jest idealna?
Ten charakterystyczny aromat, intensywny smak, pobudzające działanie! Kawa jest dla wielu ludzi na całym świecie swego rodzaju eliksirem życia. Pije ją regularnie około 70 procent światowej populacji. Dodaje ona nie tylko energii, ale wpływa na zdrowie znacznie korzystniej, niż dotąd sądzono.
Według nowego badania przeprowadzonego przez Uniwersytet Harvarda, regularne picie kawy pomaga kobietom lepiej się starzeć. Picie do dwóch i pół filiżanek kawy dziennie obniża ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i może zapobiegać cukrzycy typu 2, szczególnie u kobiet w średnim wieku – wynika z nowych danych zaprezentowanych na dorocznym spotkaniu American Society for Nutrition w Orlando.
Na potrzeby badania przeanalizowano dane pochodzące od około 47 tys. kobiet z ostatnich 30 lat. Podstawą jest badanie Nurses’ Health Study, które od 1984 roku gromadzi dane dotyczące odżywiania i zdrowia, w tym spożycia kofeiny.
„Zdrowe starzenie się” oznaczało okres do 70. roku życia lub dłużej, którym kobiety mogą się cieszyć bez poważnych chorób przewlekłych oraz bez ograniczeń fizycznych, umysłowych i poznawczych.
Kofeina kofeinie nie równa
Kofeina ma działanie rewitalizujące, ponieważ blokuje receptory adenozyny w mózgu, które normalnie sprawiają, że czujemy się zmęczeni. Pozwala to komórkom nerwowym pracować bardziej aktywnie, dzięki czemu czujemy się bardziej skoncentrowani i myślimy jaśniej. Kofeina stymuluje również uwalnianie neuroprzekaźnika dopaminy, znanego również jako „hormon szczęścia”, ponieważ sprawia, że czujemy się dobrze.
Jednak według badania przeprowadzonego na Harvardzie, inne źródła kofeiny, takie jak cola czy napoje energetyczne, nie mają pozytywnego wpływu na proces starzenia. Wręcz przeciwnie: zaledwie jedna szklanka tych napojów zmniejsza ogólne prawdopodobieństwo zdrowego starzenia się o 19 procent.
Również bez pozytywnego wpływu na zdrowe starzenie ma picie kawy bezkofeinowej lub herbaty. „Wyniki sugerują, że dzięki kawie zawierającej kofeinę – w przeciwieństwie do herbaty lub kawy bezkofeinowej – zachowane zostają funkcje umysłowe i fizyczne” – mówi kierująca badaniem dr Sara Mahdavi.
Co jest przyczyną, a co skutkiem?
Autorzy badania zajmują się również kwestią przyczynowości i korelacji: czy kobiety pijąc kawę, starzeją się lepiej? A może podczas gdy regularnie piją kawę inne czynniki, takie jak zdrowa dieta i regularna aktywność fizyczna wpływają na dobre starzenie? W ciągu ostatnich 30 lat zwłaszcza styl życia znacznie się zmienił.
– Umiarkowane picie kawy w połączeniu z innymi zachowaniami prozdrowotnymi, takimi jak regularne ćwiczenia, zdrowe odżywianie i niepalenie, może przynieść pewne korzyści ochronne. Chociaż obecne badanie uzupełnia istniejące dowody świadczące o tym, że spożycie kawy ma wpływ na zdrowy proces starzenia się, jednak jej pozytywny wpływ jest stosunkowo niewielki w porównaniu z wpływem ogólnie zdrowych nawyków związanych ze stylem życia i wymaga dalszych badań – przyznaje badaczka Mahdavi.
Wiele wskazuje na pozytywne działanie kawy
Kawa pita z umiarem może mieć pozytywny wpływ na zdrowie, podczas gdy jej nadmierne spożycie może mieć negatywne konsekwencje, zwłaszcza dla osób starszych. Gdyż może powodować nerwowość, podnosić ciśnienie krwi i prowadzić do zaburzeń snu.
Co prawda w ciągu ostatnich lat ukazało się zadziwiająco wiele badań, które potwierdzają pozytywny wpływ kawy na zdrowie. Mimo to konieczne są dalsze badania. Chińscy naukowcy odkryli w 2024 roku między innymi dowody na to, że umiarkowane spożycie kawy (trzy filiżanki dziennie) znacząco zmniejsza ryzyko chorób takich jak zawał serca, udar, cukrzyca, nadciśnienie, zaburzenia lipidowe oraz otyłość.
Inne badania potwierdzają, że umiarkowane picie kawy nieznacznie zmniejsza ryzyko udaru mózgu u kobiet, ma pozytywny wpływ na serce, płuca i pęcherz moczowy, chroni przed chorobami wątroby i redukuje tkankę tłuszczową.
Mówi się również, że kawa chroni przed demencją, hamuje powstawanie blaszek Alzheimera i zapobiega chorobie Parkinsona. Popularny napój ma również zmniejszać ryzyko depresji i chronić przed utratą słuchu i występowaniem szumów usznych.
Ochronne działanie przeciwutleniaczy
Kawa składa się z ponad 1000 różnych składników, z których około 80 procent zostało dotąd zbadanych. Najważniejsze z nich to kofeina, węglowodany, tłuszcze (lipidy), białka, kwasy, witaminy, w tym z grupy B, składniki mineralne i przeciwutleniacze.
Ustalenie, jaki dokładnie składnik kawy i w jaki sposób wpływa na zdrowie, wymaga dalszych badań. Wiele jednak wskazuje na to, że umiarkowane spożycie kawy ma rzeczywiście korzystny wpływ na zdrowie. Umiarkowane oznacza maksymalnie 400 mg kofeiny dziennie, co oznacza, że zdrowi dorośli mogą wypić około 3–4 filiżanki kawy lub 4–5 espresso.
Naturalne składniki kawy działają najlepiej wtedy, gdy jest pita czarna i bez cukru. Należy raczej unikać śmietanki do kawy, jednak odrobina mleka nie szkodzi zawartym w niej przeciwutleniaczom.
Przeciwutleniacze to specjalne substancje, takie jak kwas chlorogenowy, które neutralizują szkodliwe wolne rodniki w komórkach organizmu, zmniejszając w ten sposób ich uszkodzenia, stany zapalne i choroby związane z wiekiem, takie jak problemy z sercem, rak czy choroby mózgu. Spowalnia to również proces starzenia się.
Autor: Alexander Freund