Inwestycje zagraniczne w Polsce od lat stanowią istotny element wzrostu gospodarczego. Jednak napięcia geopolityczne, w tym wojna w Ukrainie, miały wpływ na decyzje inwestorów. Eksperci podkreślają, że zakończenie konfliktu mogłoby znacząco poprawić klimat inwestycyjny w Polsce, a stabilność i bezpieczeństwo to kluczowe czynniki, które przyciągają kapitał zagraniczny.
Inwestorzy cenią stabilność
Mimo pandemii i wojny w Ukrainie, Polska wciąż utrzymuje pozycję atrakcyjnego kierunku dla zagranicznych inwestorów. Jednak dane Narodowego Banku Polskiego wskazują, że w 2023 roku nastąpiło odwrócenie dotychczasowego trendu wzrostowego napływu kapitału. Na koniec roku wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych wyniosła 1,36 bln zł, co oznacza spadek o 38,4 mld zł w porównaniu do roku 2022. Przyczyną były m.in. niższe reinwestycje zysków oraz ujemne saldo transakcji związanych z instrumentami dłużnymi.
Eksperci wskazują, że rosnące koszty pracy i energii mogą dodatkowo ograniczać napływ nowych inwestycji, zwłaszcza w branżach energochłonnych. Z kolei przedsiębiorstwa, które poszukują wysoko wykwalifikowanej siły roboczej, nadal dostrzegają potencjał polskiego rynku.
Wojna w Ukrainie a decyzje inwestycyjne
Niepewność geopolityczna wpływa na ostrożność inwestorów. Polska znajduje się w strategicznym położeniu, blisko konfliktu, co dla części firm może być czynnikiem ryzyka. Z drugiej strony, zakończenie wojny mogłoby otworzyć nowe możliwości – zwłaszcza dla przedsiębiorstw planujących działalność na rynku ukraińskim.
W 2023 roku najwyższy napływ inwestycji zagranicznych do Polski pochodził z Holandii (34,2 mld zł), Wielkiej Brytanii (24,8 mld zł), Irlandii (13,3 mld zł) i Niemiec (9,9 mld zł). Niemieckie firmy są wciąż liderem pod względem łącznej wartości aktywów ulokowanych w Polsce. Jednym z największych inwestorów jest francuski Orange, a także ArcelorMittal Poland i koncerny motoryzacyjne powiązane z rodziną Porsche–Piëch.
Prognozy na 2025 rok
Polska Agencja Inwestycji i Handlu informuje, że w 2024 roku wsparła 53 projekty inwestycyjne o łącznej wartości 2,4 mld euro, co jest wynikiem niższym niż w 2023 roku (3,2 mld euro). Perspektywy na 2025 rok zależą w dużej mierze od sytuacji geopolitycznej. Jeśli wojna w Ukrainie dobiegnie końca, może to zwiększyć zainteresowanie Polską jako stabilnym miejscem do prowadzenia biznesu.
Eksperci podkreślają, że inwestycje trwałe wymagają długofalowego bezpieczeństwa, dlatego stabilizacja regionu mogłaby wpłynąć na wzrost kapitału zagranicznego w Polsce. Wpływ na decyzje inwestorów będą miały także dalsze relacje międzynarodowe, w tym polityka Stanów Zjednoczonych wobec Europy i Rosji.
Zmiany w strukturze inwestycji
Struktura branżowa zagranicznych inwestorów w Polsce również uległa zmianie w ostatnich latach. Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości wciąż zajmuje pierwszą pozycję, choć jej wartość zmalała z 49,8 mld dol. w 2018 roku do 43,7 mld dol. w 2022 roku. Na drugim miejscu uplasowały się firmy centralne i holdingi (21,8 mld dol.), a na trzecim przedsiębiorstwa budowlane (19 mld dol.). Wśród czołowych branż nie ma już producentów pojazdów samochodowych, co świadczy o istotnych zmianach w preferencjach inwestorów.
Zakończenie wojny w Ukrainie może przynieść pozytywne skutki dla polskiej gospodarki, w tym poprawę klimatu inwestycyjnego. Inwestorzy zagraniczni poszukują stabilności i bezpieczeństwa, dlatego każda zmiana w sytuacji geopolitycznej wpływa na ich decyzje. Polska wciąż jest atrakcyjnym rynkiem dla kapitału zagranicznego, ale rosnące koszty pracy i energii mogą stanowić wyzwanie. Kluczowe będą nadchodzące lata, które pokażą, w jakim kierunku rozwinie się gospodarka i jakie działania podejmą inwestorzy w obliczu zmieniającej się sytuacji na świecie.