Badacze z Uniwersytetu w Wurzburgu (Niemcy) przeanalizowali wyniki 93 uczestników eksperymentu w wieku od 12 do 42 lat. Przyglądali się głównie:
- wpływowi motywacji na wybory,
- adaptacyjnemu podejmowaniu decyzji w odpowiedzi na zmiany środowiskowe,
- zachowaniom ukierunkowanym na cel.
U młodszych uczestników zaobserwowano wyższy poziom szumu decyzyjnego, który wynikał z ograniczonych zasobów poznawczych. To właśnie to zjawisko sprawia, że nastolatkowie częściej kierują się emocjami lub społecznymi wpływami niż logiczną kalkulacją.
Rozwój mózgu wpływa na proces decyzyjny
Jakość podejmowanych decyzji przez nastolatków zmienia się wraz z dojrzewaniem mózgu, szczególnie w obszarze kory przedczołowej, która odpowiada za kontrolę poznawczą, planowanie oraz elastyczność myślenia.
ZOBACZ: Naukowcy nie mają wątpliwości. Jedz to warzywo, a uchronisz się przed zawałem
W młodym wieku ograniczone zasoby poznawcze sprawiają, że nastolatkowie są bardziej podatni na wpływy emocjonalne i społeczne. Wraz z wiekiem i rozwojem mózgu dochodzi do redukcji tzw. szumu decyzyjnego, czyli skłonności do mniej optymalnych wyborów. Dzięki temu rozwijają się bardziej zaawansowane strategie decyzyjne, co w dorosłości umożliwia podejmowanie przemyślanych wyborów.
Znaczenie wyników badań
Badania wykazały, że poziom szumu decyzyjnego zmniejsza się wraz z wiekiem i stanowi wspólny czynnik wpływający na różne aspekty uczenia się oraz adaptacyjnego podejmowania decyzji. Redukcja szumu sprzyja rozwojowi zaawansowanych funkcji poznawczych, takich jak planowanie czy celowe działanie.
Autorzy badania zwracają uwagę, że rozwój tych zdolności w dużej mierze zależy od ograniczeń zasobów poznawczych w wieku młodzieńczym. Nastolatkowie często stosują mniej wymagające strategie decyzyjne, co sprawia, że są bardziej podatni na wpływy wewnętrzne i zewnętrzne.
ZOBACZ: Takie zmiany mogą świadczyć o raku. Pojawiają się w okolicy twarzy
Analizy przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Wurzburgu rzucają nowe światło na procesy analityczne leżące u podstaw zmian w podejmowaniu decyzji zachodzących wraz z wiekiem. Pogłębione i rozszerzone badania mogą w przyszłości wyjaśnić rolę szumu decyzyjnego w zaburzeniach neurorozwojowych.
Wyniki mogą znaleźć zastosowanie w lepszym zrozumieniu zaburzeń neuropsychicznych, takich jak ADHD, oraz w projektowaniu programów edukacyjnych wspierających rozwój zdolności decyzyjnych u młodzieży.
Eksperci podkreślają, że nieracjonalne decyzje podejmowane w okresie nastoletnim są naturalnym etapem dojrzewania poznawczego. Etap ten można wspierać, ucząc młodych ludzi efektywnego zarządzania zasobami umysłowymi.
red / polsatnews.pl